Panelonderzoek? Zo ga jij aan de slag.

In dit artikelen bespreken we alles wat te maken heeft met het uitvoeren van panelonderzoek. We bespreken wat het is, hoe je het opzet en geven je voorbeelden van Nederlandse panels.

Wat is een panel?

Een panel is een groep mensen - ook wel panelleden genoemd - die zich hebben aangemeld om deel te nemen aan onderzoek. Dit doen zij door het invullen van enquêtes, het deelnemen aan interviews, user tests of focusgroepen.

Welke soorten panels zijn er?

Longitudinaal panel

• Volgt dezelfde groep individuen over een langere periode.
• Biedt inzicht in veranderingen in attitudes, gedragingen of andere variabelen binnen dezelfde groep over de tijd.

Dwarsdoorsnede panel

• Verzamelt gegevens van verschillende individuen op verschillende tijdstippen,
• Elke keer dat gegevens worden verzameld, kan een nieuwe steekproef worden genomen.

Online panel

• Gegevens verzamelen van individuen die zich hebben aangemeld bij een online platform
• Panelleden nemen deel aan enquêtes, interviews, focusgroepen en user tests.

Telefonisch panel

• Verzamelt gegevens via telefonische interviews.
• Panelleden worden telefonisch benaderd voor deelname aan enquêtes of studies.

Consumentenpanel

• Richt zich specifiek op consumenten en hun ervaringen met producten, diensten of merken.
• Wordt vaak gebruikt in de marketingindustrie om inzicht te krijgen in consumentengedrag en bij het uitvoeren van imago- en naamsbekendheidsonderzoeken.

Politiek panel

• Onderzoekt de politieke opvattingen, voorkeuren en gedragingen van een specifieke groep mensen.
• Wordt vaak gebruikt in verkiezingsonderzoeken en politieke wetenschappen.

Gezondheidspanel

• Richt zich op gezondheidsgerelateerde kwesties en verzamelt gegevens over gezondheidsgedrag, ziektepreventie en medische geschiedenis.

Werknemerspanel

• Onderzoekt de ervaringen, tevredenheid en feedback van werknemers binnen een organisatie.
• Kan worden gebruikt voor personeelsbeheer en organisatieontwikkeling.

Wat is panelonderzoek?

Panelonderzoek is een onderzoeksmethode waarbij een specifieke groep mensen - het panel - wordt gevraagd om deel te nemen aan onderzoek dat kan plaatsvinden in de vorm van online enquêtes, interviews, user tests of focusgroepen. Het gebeurt regelmatig dat panelonderzoek wordt ingezet om onderzoek over een specifieke tijdsperiode uit te voeren, waarbij de panelleden meermaals worden gevraagd om deel te nemen aan een onderzoek.

Waarom een panelonderzoek laten uitvoeren?

Er zijn verschillende redenen waarom bedrijven panelonderzoek uitvoeren. De drie grootste voordelen van panelonderzoek zijn:

• Snelle doorlooptijden. Door gebruik te maken van een bestaand panel of zelf een onderzoekspanel op te bouwen, is het eenvoudiger om een grote groep respondenten uit te nodigen om deel te nemen.
• Ideaal voor langlopend onderzoek. Een van de belangrijkste voordelen van panelonderzoek is het vermogen om langetermijntrends en veranderingen in de tijd te identificeren. Door dezelfde groep individuen over een periode te volgen, kunnen onderzoekers inzicht krijgen in de evolutie van attitudes, gedragingen of andere variabelen.
• Kostenbesparing. Het opbouwen van een panel kost veel tijd en geld, waardoor het voor bedrijven vaak voordeliger is gebruik te maken van een bestaand panel.

Methoden voor panelonderzoek

Voor het uitvoeren van panelonderzoek kun je gebruik maken van verschillende methoden. De meest gebruikte methoden zijn:

• Enquêtes en vragenlijsten. Hierbij worden de panelleden of respondenten gevraagd om online enquêtes en vragenlijsten in te vullen. Deze gestandaardiseerde vragen te gebruiken en de pannelleden meermaals deel te laten nemen, kunnen de attitudes, meningen en percepties van panelleden worden doorgemeten.
• Interviews. Door het uitvoeren van interviews kunnen marktonderzoekers diepgaandere inzichten verkrijgen dan uit kwantitatieve methodes zoals enquêtes. Dit kan vooral nuttig zijn bij het verkennen van complexe onderwerpen of het begrijpen van de context achter bepaalde antwoorden.
• Focusgroepen. Hierbij worden de panelleden uitgenodigd deel te nemen aan een groepsgesprek, waarbij zij onder leiding van een moderator bepaalde onderwerpen bespreken. Dit biedt onderzoekers de kans om interacties en groepsdynamiek te observeren.
• Observaties. Directe observaties van het gedrag van panelleden kunnen worden uitgevoerd. Dit kan variëren van eenvoudige observaties van dagelijkse activiteiten tot meer gestructureerde observaties van specifieke gedragingen.
• Biometrische metingen. In sommige gevallen kunnen fysiologische metingen worden gebruikt, zoals hartslag, huidgeleiding, of hersenactiviteit, om objectieve gegevens te verkrijgen over de fysieke reacties van panelleden op bepaalde stimuli, zoals bijvoorbeeld advertentiemateriaal.

Stappenplan voor het uitvoeren van panelonderzoek

Wil je aan de slag met het (laten) uitvoeren van panelonderzoek? Houd er dan rekening mee dat in elk geval onderstaande stappen zult moeten doorlopen of overweeg om het proces volledig uit te besteden.

Stap 1: Definieer het onderzoeksdoel en de scope

Bepaal duidelijk het doel van het panelonderzoek en de specifieke vragen die je wilt beantwoorden. Stel vast over welke periode je het onderzoek wil uitvoeren en baken de gegevens die je wil verzamelen goed af.

Stap 2: Selectie en werving van panelleden

Identificeer de doelgroep die representatief is voor de populatie die je wilt bestuderen. Bepaal de selectiecriteria voor de panelleden. Selecteer op een willekeurige of gerichte manier deelnemers die willen deelnemen aan het panelonderzoek. Overweeg om gebruik te maken van een extern panel, zoals die van User Sense.

Stap 3: Ontwerp de meetinstrumenten en verzamelmethoden

Selecteer de juiste meetinstrumenten die je helpen om antwoord te geven op de onderzoeksvragen. Zorg ervoor dat de gekozen methoden geschikt zijn voor de aard van de gegevens die je wilt verzamelen. Overweeg om een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve meetinstrumenten te gebruiken.

Stap 4: Implementeer gegevensverzameling en follow-up

Start de gegevensverzameling volgens het ontworpen plan. Zorg voor een duidelijke communicatie met de panelleden over de stappen die ze moeten volgen. Monitor de respons en implementeer follow-upacties om non-respons te verminderen. Houd een gestructureerde aanpak aan om ervoor te zorgen dat de gegevens consistent worden verzameld over de tijd.

Stap 5: Data-analyse en rapportage

Verzamel de verzamelde gegevens en analyseer deze met behulp van geschikte statistische methoden of kwalitatieve analyse, afhankelijk van de aard van de gegevens. Identificeer patronen, trends en eventuele significante veranderingen binnen de panelgroep. Rapporteer de resultaten en trek conclusies die relevant zijn voor het onderzoeksdoel. Zorg voor heldere en bruikbare aanbevelingen op basis van de bevindingen.

Tips voor het uitvoeren van panelonderzoek

Effectieve communicatie met panelleden

• Transparante verwachtingen. Dit is misschien wel de belangrijkste tip. Communiceer duidelijk wat de deelnemers kunnen verwachten bij deelname aan het panelonderzoek. Leg uit hoe vaak ze benaderd zullen worden, wat voor soort methoden er worden ingezet en of zij een vergoeding mogen verwachten.
• Heldere instructies. Zorg voor duidelijke en begrijpelijke instructies bij het verstrekken van informatie of het afnemen van enquêtes. Vermijd het gebruik van moeilijke woorden en communiceer bij voorkeur op B1-taalniveau. Dit minimaliseert verwarring en verbetert de nauwkeurigheid van de verzamelde gegevens.
• Tweezijdige communicatie. Zorg ervoor dat deelnemers contact op kunnen nemen op het moment dat zij vragen hebben. Denk hierbij aan een apart e-mailadres, telefoonnummer of chat.

Strategieën voor het omgaan met uitval en non-respons

• Herinneringen en follow-ups. Houd rekening met het feit dat het deelnemen aan panelonderzoek voor veel mensen een bijzaak is. Gebruik daarom verschillende kanalen om hen er op vriendelijke wijze aan te herinneren dat ze mee kunnen doen.
• Incentives. Bied passende vergoedingen aan voor de feedback en tijd die panelleden moeten vrijmaken. Vermijd het gebruik van kortingsbonnen en overweeg om mensen uit te betalen in euro's.
• Analyse van non-respons. Identificeer patronen of trends in de uitval en pas je benadering aan om deze te verminderen.

Continue evaluatie en aanpassing van het panelontwerp

• Periodieke evaluatie. Plan regelmatige evaluatiemomenten om de effectiviteit van het panelontwerp te beoordelen. Evalueer de betrokkenheid van panelleden, de kwaliteit van de verzamelde gegevens en de algehele prestaties van het onderzoek zodat je kunt bijsturen wanneer dat nodig blijkt.
• Feedbackverzameling. Verzamel feedback van panelleden over hun ervaringen als panellid en overweeg om de verbeteringen door te voeren, zodat de leden zich gehoord voelen.
• Flexibiliteit in het ontwerp. Panelonderzoek vereist een flexibele houding en kunnen bijsturen op het moment dat dat nodig blijkt.

Voorbeelden van panelonderzoek

Hieronder staan drie bekende voorbeelden van Nederlands panelonderzoek:

Nederlands Studie van Depressie en Angst (NESDA)

NESDA is een longitudinale studie in Nederland die is gericht op het begrijpen van de oorzaken en gevolgen van depressie en angststoornissen. Het onderzoek begon in 2004 en volgt een grote groep deelnemers over de tijd, waarbij gegevens worden verzameld over verschillende aspecten van hun leven, waaronder psychische gezondheid, levensstijl en sociale factoren.

Continu Onderzoek Burgerperspectieven (COB)

Het SCP voert het Continu Onderzoek Burgerperspectieven uit, waarbij jaarlijks gegevens worden verzameld onder de Nederlandse bevolking. Dit panelonderzoek richt zich op sociale en maatschappelijke kwesties en onderzoekt onder andere opvattingen, meningen en verwachtingen van burgers ten aanzien van maatschappelijke vraagstukken.

Het EenVandaag Opiniepanel

Dit is misschien wel het meest bekende panel van Nederland, waarbij panelleden worden gevraagd hun mening te geven over uiteenlopende zaken die op dat moment in de actualiteit zijn.